Het wordt geïntroduceerd met zo’n zinnetje als: “het is niet dat ik discrimineer of zo” en dan komt er de meest vreselijke uitspraak achteraan in een tekst die niet alleen zeer discriminerend is, maar vooral ook bol staat van de dikke ik.
Zo, dat is mijn ergernis deze maand in het vluchtelingendrama! Meestal schrijf ik een wat bestuurlijk stukje, maar vandaag dus de inhoud van de wereld van de vluchtelingen in. Inhoud begint met feiten die via interpretaties leiden tot keuzes die vervolgens gedragingen tot gevolg hebben. Wat mij hierbij blijft verbazen is dat feiten en interpretaties zo makkelijk worden overgeslagen en we gelijk in de emoties schieten. Met afschuw zie ik dat leiders als Wilders deze emoties ook nog eens opstoken ten behoeve van het eigen gewin. Ook het verhaal van Halbe Zijlstra om Nederland onaantrekkelijker te maken voor vluchtelingen is inhoudelijk redelijk onzinnig en is denk ik dan ook vooral opgesteld om op de emoties van de naar de PVV overlopende kiezer in te spelen.
Wat ontbreekt is het beginnen met de feiten. Een korte tour via Google is tegenwoordig erg eenvoudig en zeer leerzaam. De hoeveelheid asielzoekers in Nederland is te vinden op de site van het COA. Op 28 september bedroeg dat aantal 36.254. Is dat veel? Dat is een kwestie van interpretatie. Relateren we het aan de historische instroom dan hangt het af naar welk jaar je gaat kijken. Vergeleken met het historisch laagste jaar 2012 met 14.604 is het ongeveer 2 ½ keer zo veel. Vergeleken met 2001 met 83.801 is het ongeveer 2 ½ keer zo weinig. Relateren we het aan de bevolkingsomvang van Nederland van nu bijna 17 miljoen mensen dan is het ongeveer 2 op de 1000. Ter vergelijking in Zweden is dit 5 op de 1000 en in Libanon 220 op de 1000.
Onze houding bepaalt nu hoe we deze feiten wegen en omzetten in opvattingen. Bij de weging hebben we het hier in essentie om een solidariteitsvraag. Soms is solidariteit evident nodig voor het eigen lijfsbehoud, bijvoorbeeld om een dijk te bouwen tegen het water. Soms is er ook sprake van een meer barmhartige solidariteit. Het lijkt wel of hier meer sprake is van de tweede solidariteit, maar is dat wel zo?
Het bijzondere van deze tijd is dat we met de hele wereld verbonden zijn. En dan niet alleen via internet, Google en Facebook, maar ook alles wat we gebruiken en eten komt van over de hele wereld. Zo komt mijn mobiele telefoon uit Taiwan of iets dergelijks, mijn kleren zijn waarschijnlijk in Turkije in elkaar gezet en de stof komt uit Pakistan of iets dergelijks. Van het eten dat ik vanavond ga maken weet ik al helemaal niet welke wereldreis de ingrediënten hebben gemaakt. Dat is niet erg, maar geeft wel aan dat wij met onze welvaart verbonden zijn met de hele wereld. Deze verbondenheid maakt dat wij ook verantwoordelijkheid dragen; zoals de dijk die alleen in stand gehouden kan worden door gezamenlijk gecoördineerd te handelen.
Het beeld dat je krijgt na een avond televisie is dat de grens voor de Nederlandse samenleving bereikt is. De cijfers laten een getal van 2 op de 1000 zien. We zijn ook nog eens één van de welvarendste landen van de wereld. Je kan je dan ook terecht afvragen waarom we dit niet fluitend afkunnen. Angst te verliezen wat je hebt is een belangrijke motor achter de oplaaiende emoties. En met internet en facebook zijn ook deze emoties snel wereldkundig. Ik ben trots op de vele bestuurders die met begrip en respect omgaan met de soms hoog oplopende emoties als er ergens plannen zijn een AZC te openen.
Van mij mogen de Pvda bestuurders hierin een duidelijke lijn uit spreken. Nee, we kiezen niet tegen de Nederlanders en voor de asielzoekers, we kiezen voor mensen. En wordt een asiel aanvraag gehonoreerd dan worden deze mensen, onze mensen, geen tweederangs burgers. Hierbij past mij meer de anekdote van de Zweedse hoogleraar Hans Rosling die in de Volkskrant van Zaterdag een discussie aanhaalt die zijn ouders in Zweden in 1953 voerden over de hulp die ze Nederland konden bieden bij de watersnoodramp; oude of nieuwe dekens? Hans besluit zijn betoog met: “Soms moeten we de goede dekens sturen en niet de oude.” Dat is de essentie.
O ja. Toch weer op zondagmiddag langs Gorredijk om boodschappen in te slaan: het blijft jammer dat dat in Drachten nog niet kan.
Maarten Noordhoff
Voorzitter PvdA Smallingerland