“Bevrijd ons van het wantrouwen” zo is de kop van een artikel van Sheila Sitasling in de Volkskrant van zaterdag 25 april. We leven in Nederland bijkans in een paradijs maar onze angst voor verandering, dat wat komen gaat, leidt tot een collectief wantrouwen. Wantrouwen onderling (en dan met name naar zij die anders zijn) en wantrouwen tussen overheid en burgers. Dat is ongeveer de teneur van Sheila haar betoog.
Een dag eerder had ik vol trots aan mijn beide zussen in het centrum van Drachten het net open gegraven stuk van de Drachtstervaart laten zien. Op het zonnige terras van de Graancirkel constateerden zij dat Drachten “best een leuke stad aan het worden was”. Nou zijn ook mijn zussen aardig “vernoorderlijkt” dus dat is best een groot compliment. Mijn gedachten gingen op het terras even terug naar de afgelopen ledenvergadering, waar in het politiek café geanimeerd gesproken was over lokale economie en de mogelijkheden om als lokaal bestuur die te stimuleren. Misschien raakt die constatering van mijn zussen wel de kern; een fijne plaats zijn om te wonen, werken en leven.
Daarbij is het DNA van Smallingerland er één van de maakbare samenleving. Denk maar aan de turfwinning, maar ook later met de komst van Philips. En ook nu met de aanleg van de Drachtstervaart, het Raadhuisplein en niet te vergeten het opbouwen van het Museum Dr88 en de vernieuwing van de Lawei. Projecten die allemaal veel durf en inzet van ondernemers en lokale bestuurders gevraagd hebben en Drachten maken tot wat het nu is. En ook projecten die stuk voor stuk allemaal een gezonde weerstand hebben ondervonden en een kleurrijke historie hebben. Niets gaat vanzelf en terecht worden er altijd vragen gesteld over nut, noodzaak en meerwaarde. Daarbij dienen zeker publieke uitgaven publiek verantwoordt te worden. Dat is van alle tijden.
Wat wel aan het veranderen is, is wat hoogleraar transitiemanagement Jan Rotmans noemt: “dat we leven in een verandering van tijdperk”. Elke anderhalf jaar verdubbelt de kracht van onze technologie. Met de verandering in technologie verandert ook de manier waarop we met elkaar en met de overheid omgaan. Ouderen lijken de pc overgeslagen te hebben maar gebruiken inmiddels de iPad volop. We kopen steeds meer via internet en de publieke opinie wordt voor een belangrijk deel bepaald door ons gebruik van sociale media. Kwam in de vorige eeuw een raadsvergadering met verslag en nabeschouwing uitgebreid in de krant, nu volg ik tussen de bedrijven door wat Tweets uit de raad en als ik er zin in heb Tweeten we direct wat terug. Overigens wordt het wel tijd dat de raadsleden in Smallingerland een standaard # gaan gebruiken; ik stel voor #GRS (GemeenteRaadSmallingerland).
We gaan van een hiërarchische tijd, via een tijd van inspraak en medezeggenschap naar de participatiemaatschappij. Het is de vraag hoe de (lokale)overheid dit gaat bijhouden. Blijven we in staat om Smallingerland op nieuwe wensen en eisen aan te passen zoals de afgelopen perioden gedaan is? Als participatie gebaseerd wordt op onderling wantrouwen zoals Sheila signaleert is het risico van verkramping en langzaam vastlopen in onvermogen te handelen reëel. Recente discussies in de gemeenteraad over bijvoorbeeld het centrumplan en eerder de Lawei lijken te passen in dit beeld van wantrouwen. Het DNA van Smallingerland als plaats die de eigen toekomst vormgeeft zal daarmee steeds meer onder druk komen.
Ik ben meer van het vooruitgangsgeloof en verwacht oprecht dat we nieuwe wegen gaan vinden om publieke verantwoording vorm te geven en niet te laten doodlopen in wantrouwen met bijbehorend bestuurlijk onvermogen en gehakketak. Eén idee werd door een collega bestuurder van een andere politieke partij gegeven tijdens het politiek café. Hij was enthousiast over het open gesprek dat daar gevoerd werd. Zijn pleidooi was om maandelijks een politiek café te organiseren, elke maand door een andere politieke partij, waar deskundigen, inwoners en alle partijen het gesprek over voor Smallingerland belangrijke thema’s kunnen voeren. Het is één van de suggesties om in een veranderende tijd nieuwe plekken te creëren waar participatie gestimuleerd wordt en verbindingen tussen politiek en burgers gelegd kunnen worden. Een leuke suggestie wat mij betreft. Ik zal dit idee daarom in onze volgende bestuursvergadering bespreken om te bezien of en hoe we hier met andere partijen samen mee aan de slag kunnen. Heeft u hier een suggestie? Ik hoor/lees het graag! Een ander idee dat bij ons bestuur bestaat is om heel gericht leden te betrekken bij specifieke vragen/kwesties. Ook dat komt voort uit de wens om in deze veranderende tijd nieuwe manieren van verbinding te organiseren. Maar hierover in een volgend blog meer.
Overigens; omdat wij dinsdag na Koningsdag er even tussen uit gaan, toch weer op zondagmiddag langs Gorredijk om de laatste benodigdheden te halen: het blijft jammer dat dat in Drachten nog niet kan.
Maarten Noordhoff