4 april – duidingsvergadering o.l.v. Ton Baas – bijdrage PvdA
Uitslag verkiezingen
We hadden rekening gehouden met verlies, gezien de dalende tendens van het aandeel PvdA op lokaal niveau en het resultaat van de laatste Tweede kamer verkiezingen.
Daarbij was onze zesde zetel van 4 jaar geleden een restzetel, dus veel vet op de botten hadden we niet.
Met 2 zetels verlies was wel rekening gehouden, maar we hadden een verlies van 1 zetel verwacht.
Winst voor de ELP hadden we wel verwacht gezien de groei van lokale partijen en de sterke en zeer zichtbare campagne van de ELP. De uiteindelijk behaalde 7 zetels heeft ons wel verrast.
De grote winst voor de ELP heeft de politieke verhoudingen meer veranderd dan verwacht, met een kleinere PvdA, CU en CDA als gevolg. De koopzondag bleek het dominante thema, de ELP heeft dat optimaal verzilverd.
Toch hebben wij het duidelijk beter gedaan dan een jaar geleden en ook in vergelijking met andere afdelingen. Dus erg jammer dat we verloren hebben, maar we kijken zelfbewust en vol energie en vertrouwen naar de toekomst.
Verder vinden we opvallend dat de tendens naar nivellering van fractiegrootte zich doorzet, de versnippering zich handhaaft en we naast 1 relatief grote fractie, we weer 9 kleine en middelgrote fracties hebben.
Betekenis voor formatie
De verkiezingsuitslag is duidelijk. De bal ligt bij de ELP en dat hebben ze afgedwongen. Als PvdA zijn we ons bewust van onze positie en daar past een zekere bescheidenheid en terughoudendheid bij. Deelname aan een nieuw college lijkt daarom niet op voorhand vanzelfsprekend.
Tegelijkertijd zijn we zelfbewust uit de verkiezingsstrijd gekomen. Wij denken dat deelname aan een nieuw college ons betere kansen geeft belangrijke punten uit ons programma te verwezenlijken en staan open voor besprekingen over coalitiedeelname.
Gezien de grootte van de fracties is een coalitie van 4 partijen vereist voor een werkbare meerderheid. Dat heeft ook onze voorkeur boven een minderheidscollege of een college van meer dan 4 partijen.
In onze overtuiging dient er een college te komen dat kan bogen op voldoende stevige steun, zonder dat het een te complex geheel aan deelnemende partijen is.
Een coalitie moet werkbaar zijn en veel partijen in een coalitie betekent evenzoveel belangen die bediend moeten worden.
Dit betekent naast de ELP deelname van twee partijen met 4 zetels, aangevuld met een vierde partij met minimaal twee zetels.
Al gezegd, de PvdA staat open voor besprekingen over coalitiedeelname. Als PvdA hebben we bewezen een betrouwbare stabiele bestuurderspartij te zijn en de verantwoordelijkheid voor het bestuur van deze gemeente te willen en kunnen dragen. We denken een goede rol te kunnen vervullen en te zorgen voor bestuurlijke ervaring en continuïteit.
Een sterke voorkeur voor een coalitie hebben we vooralsnog niet. Het gaat ons in eerste instantie om de inhoud van het programma. Minstens zo belangrijk vinden we de stevigheid en persoonlijkheid van de kandidaat-wethouders en het vertrouwen dat er in elkaar dient te zijn.
Belangrijke punten voor PvdA
De PvdA thema’s zijn bestaanszekerheid, goed werk, ontplooiing en verbinding. Vanuit deze uitgangspunten zijn voor ons de volgende punten belangrijk voor de komende periode.
We willen dat de sociale signatuur van de gemeente behouden blijft. Dat verworven zekerheden en waarborgen voor hen die dat nodig hebben in stand blijven en verbetert worden waar nodig.
We willen geen concessies doen op het sociale domein. Dit sociale domein is sterk in beweging en de transformatie is nog lang niet af.
We willen sterk inzetten op preventie, evenals verlaging van de regeldruk en het leveren van maatwerk.
Met de nieuwe gebiedsteams en hun vernieuwende werkwijze moet het mogelijk zijn om hier invulling aan te geven. We willen nadrukkelijk inzetten op een vernieuwende aanpak, mensen meer de eigen regie geven en maatwerk leveren.
Er valt met ons goed te praten over een verregaande transformatie.
Duurzaamheid is voor ons een belangrijk thema. Op onze gemeentelijke schaal dienen we het voortouw te nemen waar dat mogelijk is. Dat betekent echt werk maken van de circulaire economie en daar een voorbeeldfunctie in vervullen. Maar ook werk maken van biodiversiteit en natuurbehoud zijn hierin belangrijke onderdelen.
Gasloos bouwen moet snel de norm worden, maar wel zonder meerkosten voor de sociale minima.
Het oppompen naar gas moet zo snel mogelijk stoppen. Het kan niet zo zijn dat de kraan dicht in Groningen de kraan verder open in Smallingerland zal betekenen.
De krimp in de regio biedt Smallingerland met de sterke kern Drachten kansen. Maar die moeten we wel willen zien en willen benutten. Het huidige beleid is ons te afwachtend.
Het betekent een visie ontwikkelen op het Smallingerland van de toekomst als 1 van de 4 economische en wooncentra van Friesland.
Dat betekent ook iets voor ons woningbouwprogramma.
Het woningbouwprogramma dient wat de PvdA betreft herzien te worden.
Dat betekent niet alleen meer ruimte voor woningen in het midden- en hogere segment, maar ook nadrukkelijk meer sociale en betaalbare woningbouw. Deze laatsten zijn er echt onvoldoende.
Hierbij dient ook aandacht voor de leefbaarheid en woonvraag in onze dorpen te zijn. Dit betekent voldoende woningen voor starters en voor ouderen. En niet alleen bouwen voor 50 jaar zoals de corporaties doen, maar met vernieuwende bouwconcepten kan dat ook flexibeler.
Het gaat economisch goed in Smallingerland, maar we kunnen niet achterover leunen. De PvdA wil een programmatische integrale aanpak van de economische en arbeidsmarktvraagstukken door een programma Werk, waar de domeinen economische zaken, sociale zaken en onderwijs op dit thema echt samenwerken en 1 organisatieonderdeel vormen.
Wat me persoonlijk erg aan het hart gaat en ik me zeer voor ingezet heb en blijf inzetten is Caparis en de mensen die afhankelijk zijn van deze sociale werkvoorziening. De PvdA vind een goede toekomst voor Caparis belangrijk en wij willen die komende periode zekerstellen.
En natuurlijk, de koopzondag. Gezien de campagne en de verkiezingsuitslag lijkt me het onverwijld en onbeperkt toestaan van de koopzondag een must. Leg zo snel mogelijk het initiatief bij de ondernemers om tot goede afspraken hierover te komen.
Uiteraard hebben we nog wel meer zaken die we belangrijk vinden, maar voor dit moment zijn dit wel de belangrijkste thema’s voor ons.
Overige aandachtspunten voor informateur
Het vertrouwen van mensen in de overheid is laag.
Dat hebben we deels aan onszelf te danken, maar daar willen we ons niet bij neer leggen.
We willen een transparantere en meer dienstbare gemeente zijn en de kloof tussen inwoners en gemeente verkleinen. We pleiten voor verregaande initiatieven op het gebied van burgerparticipatie.
En hand in eigen boezem, we pleiten ook voor een opener en meer op samenwerking gerichte werkwijze tussen college en de raad. De gepolariseerde verhouding van de afgelopen periode kende zijn achtergrond, maar hebben we als weinig constructief ervaren.
Dit zal wat ons betreft ook zijn weerslag dienen te krijgen in het coalitieakkoord.
Als college neem je zo’n 50 beslissingen per week. Dat is allemaal inhoudelijke niet te voorzien en vast te leggen in een coalitieakkoord. Dat hoeft ook niet. Geen dik boekwerk met dichtgetimmerde afspraken dus wat ons betreft, maar een document op hoofdlijnen waarin de gedeelde visies, ambities en doelstellingen verwoord zijn.
Wij vinden het proces om tot een coalitieakkoord te komen haast belangrijker dan het akkoord zelf.
In dat proces nl ervaar je van elkaar wat men belangrijk vind en waar het schuurt. Je leert elkaar kennen en waarderen. Er ontstaat uiteindelijk een team met gedeelde waarden. Dat is de basis voor een succesvol college.
Al eerder heb ik genoemd dat de PvdA de kwaliteit van wethouders een belangrijk thema vindt.
De uitdagingen die we voor de boeg hebben vragen een zelfbewust maar ook realistisch college met daarin bestuurders die over een visie beschikken en de kracht deze uit te dragen.