Op het moment van schrijven is het twee weken geleden dat de meerjarenbegroting op 10 november 2020 aangenomen is door de gemeenteraad. De emotie en de kwaadheid zijn ondertussen een beetje gezakt, maar onze zorgen zijn niet weg. Integendeel.
Er zijn twee vergaderingen geweest over deze begroting. In de eerste vergadering op 3 november werd een hoeveelheid amendementen (wijzigingen op het voorstel zoals het er ligt) ingediend die de conceptbegroting volledig wijzigde. Tegen het eind van de vergadering werden er nog eens 11 amendementen ingediend, met ook vergaande effecten.
Het pijnlijke punt was een OZB-verhoging van 8%, zoals voorgesteld door het college in de conceptbegroting. Dit ging er bij de rechterkant van de raad niet in.
Waarom wij niet zoveel hebben tegen een geringe lastenverzwaring voor huiseigenaren is goed uit te leggen: deze verhoging werd voor een deel gecompenseerd met een verlaging van de rioolheffing van 15 euro per aansluiting. Dit zorgde ervoor dat woningen tot 250.000 euro niets van de verhoging zouden merken: de verhoging van de OZB werd weggestreept tegen de verlaging van de rioolheffing. En sterker nog: eigenaren van goedkopere woningen hielden er zelfs een paar euro aan over. Voor een woning van 500.000 euro moest circa 40 euro per jaar extra worden afgerekend en voor een woning van 1 miljoen was dit ongeveer 95 euro per jaar, nog geen 10 euro per maand.
Tegen het einde van de vergadering vroeg het college om een week tijd om het één en ander door te rekenen en met een aangepaste begroting te komen. Dit doorgerekende voorstel kwam vrijdag 6 november binnen. Hierin werd uitgelegd wat kon, wat niet kon en welke effecten alle wijzigingen zouden hebben. Er werd een handreiking gedaan richting de indieners van alle amendementen waaronder de OZB-verhoging niet naar 8% maar naar 4%. Na deze aanpassingen was nu alleen 2021 sluitend en voor de volgende drie jaren moest nog naar geld worden gezocht. Een mooie poging om te proberen er met de gehele raad uit te komen, maar in onze ogen duidelijk een verslechtering ten opzichte van de originele begroting die in ieder geval twee sluitende jaarschijven had.
Een uur voor de tweede vergadering op 10 november begon, werden een aantal aangepaste amendementen gemaild. Ook een aantal nieuwe amendementen zagen het licht. Vrijwel alle van deze amendementen waren ook reeds afgehamerd door een gelegenheidscoalitie van 16 stemmen uit 4 partijen. Eén stem meerderheid dus. Na een toch wel felle discussie en waarschuwingen vanaf de kant van het college is uiteindelijk de begroting met alle wijzigingen aangepast en na deze wijzigingen aangenomen met 16 stemmen voor en 15 stemmen tegen. De kleinst mogelijke meerderheid tegenover de grootst mogelijke minderheid.
De amendementen zorgen ervoor dat er een onevenwichtige begroting ligt. Er worden bezuinigingsvoorstellen gedaan die in onze ogen niet kunnen. Als voorbeeld: een verstrekkende wijziging waardoor het budget Sociaal Domein met 3% wordt gekort. Dat is ruim drie miljoen.
Denken dat dit bedrag bezuinigd kan worden op het Sociaal Domein, is iets anders dan weten dat het kan. Ervan uitgaande dat 80% van de uitgaven in het Sociaal Domein vastliggen in regelingen omdat dit door het Rijk en de Provincie zo geregeld is betekent dat de drie miljoen dus bezuinigd moet worden op onze inwoners die het het meeste nodig hebben.
Bovenstaande is wel het meest verstrekkende amendement dat is ingediend. In totaal werden 31 amendementen en 6 moties ingediend. Daarvan zijn 18 amendementen en zes moties in stemming gebracht. Van deze amendementen zijn 11 aangenomen omdat ze al met een meerderheid (ELP, CDA, VVD en SB = 16 stemmen) werden ingediend en stemming dus feitelijk overbodig was.
De begroting is na aanpassing aangeboden bij de provincie begeleid door een aanbiedingsbrief van het college. De kans dat de begroting afgewezen wordt door de provincie is groot. Het college heeft gevraagd om in dat geval een herstelbegroting aan te mogen bieden. De provincie beslist of dat mag. In dat geval krijgt de gemeenteraad in december een gewijzigde begroting aangeboden.
Citaat uit de brief: “Wij (college) zouden daarom graag in de gelegenheid worden gesteld om, op aanwijzing van de provincie, een herstelbegroting op te stellen die in december in de gemeenteraad wordt besproken. We willen dit dan met alle fracties vooraf bespreken. Om te kijken of we met elkaar, in het belang van Smallingerland, tot een reëel sluitende begroting kunnen komen.” // “Bovenstaand traject stelt de gemeenteraad in staat om samen met ons te voorkomen dat er door u tot verdergaand toezicht wordt besloten. Bijvoorbeeld toezicht die de gemeenteraad tijdelijk het budgetrecht ontneemt totdat de kerntakendiscussie succesvol is afgerond. Dan blijft het mogelijk om te investeren in de samenleving van Smallingerland.”
Zoals eerder gezegd, wij maken ons ernstig zorgen en blijven ons inzetten voor een gezonde begroting, met lastenverzwaring op de plaats waar die het minst gevoeld zal worden in plaats van juist de zwakkeren in onze samenleving het hardst te treffen. In onze ogen zou het helemaal wonderschoon zijn als de gehele gemeenteraad zich achter een volgende begroting zou kunnen scharen.