De hal van het gemeentehuis was vrijdagavond goed gevuld voor het lijsttrekkersdebat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Voorafgaand aan het debat benadrukte burgemeester Jan Rijpstra het belang van vrije verkiezingen. De oorlog in Ukraine laat zien dat deze vrijheid niet vanzelfsprekend is. Vrije verkiezingen geeft verplichtingen voor de kiezers en de gekozenen, zo vatte de burgemeester het samen.
De aftrap van het debat was de opening dat het beschamend was hoe de politiek Smallingerland zich de afgelopen vier jaar heeft gedragen. Hierbij stond Roy Postma D66 tegenover Yntze de Vries ELP. Jong tegenover oud. Waar Roy terug keek op een slechte Netflix film, zag Yntze dat de ELP niet er aan gedacht had de coalitie en andere partijen mee te nemen. Tjebbe van der Meer (CDA) probeerde nog een soort coalitie bespreking te houden door te vragen wat de fractieleiders uit de vorige periode nu anders willen gaan doen en ik denk dat dit wel de hamvraag is van deze verkiezingen; hoe gaat de nieuwe raad het beter doen dan de afgelopen vier jaar?
Die vraag geldt overigens net zo goed voor alle nieuwkomers. Niemand kwam overigens echt veel verder dan “goede bedoelingen”. Ook Tjebbe niet, hoewel hij wel een mooie oproep deed om Smallingerland in rustiger vaarwater te brengen met een regenboogcoalitie voor de komende acht jaar. Misschien is het ook niet zo raar dat niemand iets concreets kon noemen. De rode draad was immers wantrouwen, zoals ex burgemeester Ton Baas in zijn raadsonderzoek in 2020 concludeerde en dat is niet met woorden op te lossen. Wat dat betreft dacht ik even terug aan de woorden van mijn leermeester Pim Fortuyn: ik doe wat ik zeg en ik zeg wat ik doe. In dat licht was de uitspraak van de ELP, dat alleen een zinnige uitkomst van een referendum voor hun bepalend zal zijn, dan wel weer een hele mooie.
Inhoudelijk verrassende politieke keuzes kwamen de rest van de avond nauwelijks naar voren. De korte samenvatting? Alle partijen willen alles en om te voorkomen dat er politiek lastige keuzes gemaakt moeten worden gaan we efficiënter werken. Dit is een bekende stropop redenering die gebruikt wordt in debat om niet te kiezen. Politiek gaat echter over kiezen. Zo probeerde Anton de VVD voor het blok te zetten om voor gratis sport voor jongeren tot 14 jaar de onroerend zaakbelasting te verhogen. Marco Molhoek bekende dat hij de VVD een socialer gezicht wil geven, maar het geld ging hij ergens anders zoeken. Wat dat betreft was Ronald van de Molen (SP) wel heerlijk helder. Voor de SP mag kunst wijken voor het sociaal domein. Die keuze vind ik dan wel weer jammer. Dat liet Mark Spijkers onze gemeentedichter overtuigend zien. Hij was met het in het Fries voordragen van onderstaand gedicht het hoogtepunt van de avond.
Maarten Noordhoff
Demokrasy
ik bin de stien yn ‘e strjitte
ik bin de nije wei
Ik bin it paadsje troch de lânen
ik bin de sânbak foar de bern
ik bin dyn feiligens
ik bin dyn reisdokumint
ik bin dyn ôffal
ik bin dyn fangnet
ik bin de mearderheid
ik bin de ferantwurdlikens
ik bin de sterke foar de swakken
ik bin de jongerein en de âlderen
ik bin dyn stim
ik bin dyn ear
ik bin dyn eagen
ik bin dyn bline plak
ik bin de dialooch
ik bin it debat
ik bin de razer
ik bin de harker
ik bin dyn plicht
ik bin dyn frijheid
ik bin dyn rjocht
ik bin dyn stipe
ik bin de balâns
ik bin it lykwicht
ik bin de oertsjûging
ik bin de twifel
ik bin dyn wierheid
ik bin dyn tsjindiel
ik bin dyn macht
ik bin dyn kar
ik bin fyn en grou
ik bin de takomst en wat wie
ik bin alle kontrasten mei-inoar
ik bin: demokrasy
Mark Spijkers
Gemeentedichter.